مشخصات و شرایط جغرافیایی:
این محدوده در سال ۱۳۷۸ با عنوان منطقه شکار ممنوع آق داغ به تصویب رسید و در سال ۱۳۷۹ قسمتی از جنوب منطقه شکار ممنوع با مساحت ۴,۳۲۲ هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده جنگلی آق داغ تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست اردبیل قرار گرفت. پس از آن منطقهای به مساحت ۹۳,۸۸۹ هکتار از بهم پیوستن دو منطقه آق داغ و دربند قزل اوزن طی مصوبه شماره ۳۲۲ شورای عالی محیط زیست مورخ ۱۳۸۹/۹/۲۲ بهعنوان منطقه حفاظت شده آق داغ به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.
- منطقه حفاظت شده آق داغ در جنوب شرقی شهرستان خلخال (در جنوب استان اردبیل) واقع شده است و حدود ۳۴ کیلومتر از شهر خلخال و ۵ کیلومتر از جاده خلخال – هشتجین فاصله دارد.
- دامنه ارتفاع منطقه از ۶۰۰ متر در ساحل رودخانه قزل اوزن تا ۳,۳۲۲ متر در قله کوهستان آق داغ متغیر است و به همین دلیل این منطقه از سه نوع آب و هوای گرم، معتدل و سرد برخوردار میباشد.
- قسمت جنوبی منطقه به علت گودی و محصور بودن در میان کوهها (بارش اوروگرافیک در قسمت گیلان و ایجاد باد فون در قسمت اردبیل)، دارای هوای بسیار گرم بوده و رستنیهای گیاهی آن از نوع گرمسیری میباشد. با افزایش ارتفاع به سمت شمال، هوا ییلاقی و سردسیر میشود و در قله آق داغ به عنوان بلندترین نقطه منطقه هوا حالت سردسیری بهخود گرفته و دارای زمستانهای بسیار سرد و برف دائمی میباشد.
- اکو سیستم کوهستانی آق داغ از سه نوع اقلیم هیرکانی، ایرانی – تورانی و مدیترانهای تشکیل شده است.
پوشش گیاهی:
- به طور کلی پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده آق داغ به سه تیپ مراتع ییلاقی، مراتع قشلاقی و جنگلی تقسیم میشود.
- گونههای درختی و درختچهای: شیرخشت، قره آغاج، قره میخ، قره تیکان، چالی، چاکلانقوش، آلوچه، ارس، عناب، ازگیل، چبتنه، بید، دوشان آلماسی، گز، قیچ، گلابی، ککم، مو، خیار، سنجد، شیلان، آلی، زرشک، سیاه کوتی، یمیشان، سیاه تلو، سیاه ولیک، بلوط، داغداغان، آردوج و زبان گنجشک.
- گونههای مرتعی: چجم، شبدر، خشخاشی، علف پشمکی، یملک، سیرکوهی، شیرسگ، گاو زبان، زرد پیاز، انواع یونجه، فستوک گوسفندی، آویشن، انواع گون، درمنه، کلاه میرحسین، چوبک ، گزنه، چاودار، سبزواش، جو، علف گندمی، پنجک، دانه قناری، پونه، تره تیزک، کاکوتی، خاکشیر، اسپرس، تشکر، میخک، بومادران، بابونه، جارو، بولاق اوتی، شاطرا، اسپند، دم روباهی و یولاف
گونه های شاخص جانوری:
در منطقه حفاظت شده آق داغ به دلیل فاصله زیاد از کانونهای شهری و کوهستانی بودن منطقه، تراکم انسانی کم بوده و این خود دلیل کاهش فعالیت انسانی و ایجاد منطقه امن برای وحوش گردیده است.
در این اکو سیستم کوهستانی با تنوع بالای آب و هوایی تنوع جانوری و زیستی مناسبی وجود دارد.
گونه های شاخص حیات وحش این منطقه عبارتند از:
- پستانداران: پلنگ، کل و بز، انواع سمور (جنگلی، سنگی و آبی)، تشی، رودک، سیاهگوش، جوجه تیغی، گرگ، روباه معمولی، راسو، گراز، شغال، گربه جنگلی، خرگوش
- پرندگان: عقاب طلایی، عقاب جنگلی، طرلان، پیغو، قرقی، کرکس، دال سیاه، بحری، لیل، دلیجه، دلیجه کوچک، جغد جنگلی و کوچک، سبزقبا، زنبورخوار، دارکوب، هدهد، انواع چلچله، انواع چکاوک، پرستو، بلدرچین، کبک معمولی، کبک چیل، کبک دری، سنقر گندم زار و انواع زاغ
- خزندگان: مار زنگی، مار آتشی، افعی، گرزه مار، یله مار، مار پلنگی، سوسمارها، مارمولک ها و لاک پشتها و بهویژه لاک پشت مهمیزدار