شهید محمد ابراهیم همت معلم و نظامی، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران در جنگ ایران و عراق بشمار می آمد. وی بعد از انقلاب و در سال ۱۳۶۱ مدت کوتاهی را در جبهه جنگ لبنان و اسرائیل گذراند و بعد به ایران برگشت و در جبهه های جنگ ایران و عراق در عملیات هایی مانند فتح المبین، بیت المقدس، رمضان و خیبر مسئولیت هایی را عهده دار بود. در این مقاله از وبلاگ هانت شاپ به دلاوری ها و فداکارهای این شهید والامقام پرداخته ایم. با ماه همراه باشید.
کودکی و تحصیلات
شهید محمد ابراهیم همت روز ۱۲ فروردین ۱۳۳۴ ه.ش در شهرضا در خانواده ای مستضعف ومتدین به دنیا آمد. محمد ابراهیم درسایه محبت های پدر ومادر پاکدامن، وارسته و مهربانش دوران کودکی را پشت سر گذاشت و بعد وارد مدرسه شد. دردوران تحصیلش از هوش واستعداد فوق العاده ای برخوردار بود و باموفقیت تمام دوران دبستان و دبیرستان را پشت سر گذاشت. هنگام فراغت از تحصیل به ویژه در تعطیلات تابستانی با کار وتلاش فراوان مخارج شخصی خود را برای تحصیل به دست می آورد و از این راه به خانواده زحمتکش خود کمک قابل توجه ای می کرد.
پس از اتمام دوران ابتدایی و راهنمایی، وارد مقطع دبیرستان شد. او در دوران تحصیلات متوسطه اشتیاق فراوانی به رشته داروسازی نشان می‌داد. وی در سال ۱۳۵۲ دیپلم گرفت و در کنکور سراسری شرکت کرد. عدم موفقیت ابراهیم در ورود به دانشگاه نتوانست خللی در اراده او به وجود آورد. در همان سال، پس از قبولی در امتحانات ورودی «دانش‌سرای تربیت معلم اصفهان» برای تحصیل عازم این شهر شد.
دوران قبل از انقلاب و مبارزات
شهید محمد ابراهیم همت در سال ۱۳۵۲، پس از اخذ مدرک دیپلم با نمرات عالی، وارد دانش‌سرای اصفهان شد، سپس به سربازی رفت و در همین مدت توانست با برخی از جوانان روشنفکر و انقلابی مخالف رژیم ستم شاهی آشنا شود و به تعدادی از کتاب‌هایی که از نظر ساواک و دولت آن روز ممنوعه به حساب می‌آمد، دست یابد. مطالعه آن کتاب‌ها که به طور مخفیانه و توسط برخی از دوستان برایش فراهم میشد، تاثیری عمیق و سازنده در روح و جان او گذاشت و به روشنایی اندیشه‌اش کمک شایانی کرد.
او پس از پایان سربازی و بازگشت به زادگاهش، شغل معلمی را برگزید و به دلیل روحیه انقلابی‌اش، چندین نوبت ساواک به او اخطار داد.
همت با گسترش مبارزات مردمی علیه رژیم پهلوی، پرچم‌داری جوانان مبارز شهرضا را به عهده گرفت. سخنرانی‌های پرشور و آتشین او علیه رژیم، ماموران رژیم را به تعقیب وی واداشت، طوری که به فیروزآباد، یاسوج، دوگنبدان و سپس اهواز رفت و در نهایت به شهرضا بازگشت.
پس از بازگشت به شهرضا، در تظاهرات مردمی علیه رژیم، بسیار فعال بود تا اینکه فرماندار نظامی اصفهان، دستور ترور و اعدامش را صادر کرد، ولی او با تغییر لباس و چهره، مبارزات علیه رژیم را دنبال میکرد، تا اینکه انقلاب اسلامی به پیروزی رسید. وقتی انقلاب به ثمر رسید و اماکن اطلاعاتی ساواک شهرضا به دست مردم انقلابی فتح شد، پرونده سنگینی از ابراهیم به دست آمد. در این پرونده بیش از بیست گزارش و خبر مکتوب در تایید نقش فعال وی در صحنه تظاهرات و شورش علیه رژیم شاه به چشم می‌خورد که در صورت عدم پیروزی انقلاب، مجازات سنگینی برای او تدارک دیده میشد. تیمسار ناجی، فرمانده نظامی وقت اصفهان، دستور داده بود که هر جا او را دیدند با گلوله مورد هدف قرار بدهند.
دوران انقلاب و مسئولیت‌ها
پس از پیروزی انقلاب اسلامی او به شهر خود برگشت و سپاه شهرضا را به همراه برادران و دوستان خود تشکیل دادند. آن‌ها در ایجاد نظم و امنیت شهرضا پس از انقلاب نقش اساسی داشتند و شهر را از وجود افرادی که قصد ایجاد ناامنی و آزار و اذیت مردم داشتند پاک کردند. همچنین تبلیغات آن‌ها نقش بسزایی در آگاهی جوانان داشت. مدتی بعد هم مسئولیت روابط عمومی سپاه شهرضا را به عهده گرفت، همچنین اواخر سال ۱۳۵۸ با هدف اجرای فعالیت‌های فرهنگی، به خرمشهر و سپس بندر چابهار و کنارک در استان سیستان و بلوچستان عزیمت کرد.
همت در خرداد ۱۳۵۹ مسئول روابط عمومی سپاه پاوه شد، از مهر ۱۳۵۹ تا دی ماه ۱۳۶۰ نیز در پاک‌سازی روستاها از وجود افراد ضدانقلاب نقش ویژه‌ای داشت، مدتی بعد هم به فرماندهی سپاه پاوه منصوب شد و در زمستان ۱۳۶۰ نیز مسئولیت ستاد تیپ ۲۷ محمد رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را به عهده گرفت.
در بهار سال ۱۳۵۹ ابراهیم همت برای مقابله با گروهک‌هایی که در منطقه کردستان به ایجاد اغتشاش پرداخته بودند، به این منطقه اعزام شد. ایشان با توکل بر خدا و تلاش مثال‌زدنی خود این مناطق را از دست اشرار پاک کرد. سپس در سال ۱۳۶۱ او برای دفاع از مردم لبنان در مقایل رژیم صهیونیستی به این کشور رفت. پس از دو ماه حضور در لبنان او به کشور بازگشت و عازم جبهه‌های جنگ شد.
جنگ ایران و عراق
شهید همت در عملیات‌های فتح المبین و بیت المقدس هم رئیس ستاد تیپ ۲۷ بود، همچنین از عملیات رمضان در ۲۳ تیر ۱۳۶۱، فرماندهی تیپ ۲۷ محمد رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به عهده‌اش گذاشته شد.
در سال ۱۳۶۱ با گسترش سازمان سپاه پاسداران و تشکیل سپاه ۱۱ قدر و ارتقای تیپ ۲۷، ابتدا فرماندهی سپاه ۱۱ قدر به عهده همت گذاشته شد، اما پس از انحلال این سپاه، فرماندهی لشکر ۲۷ را به طور مستقیم به عهده گرفت.
وی عملیات مسلم بن عقیل را از سنگر فرماندهی قرارگاه ظفر، هدایت کرد. در عملیات‌های والفجر مقدماتی و والفجر ۱ نیز در سمت فرمانده سپاه ۱۱ قدر، لشکرهای ۲۷ محمد رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، ۳۱ عاشورا، ۵ نصر و تیپ ۱۰ سیدالشهدا (علیه‌السّلام) را فرماندهی کرد. در عملیات‌های والفجر ۳، والفجر ۴ و خیبر هم فرماندهی لشکر ۲۷ به طور مستقیم به عهده او بود.
به دستور فرماندهی کل سپاه، محمدابرهیم همت و احمد متوسلیان تیپ محمد رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را در جبهه تشکیل دادند. محسن رضایی درباره آن‌ها میگوید: ما در حقیقت چهار لشکر داشتیم که اینها وقتی هر جا وارد می‌شدند، هیچ خطی در مقابلشان قدرت مقاومت نداشت، حاج همت و لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله، حسین خرازی و لشکر ۱۴ امام حسین، مهدی باکری و لشکر ۳۱ عاشورا، احمد کاظمی و لشکر ۸ نجف که در هر کجا وارد می‌شدند، بدون استثنا با موفقیت همراه بود.
سرعت عمل، صلابت و مقاومت مثال‌زدنی رزمندگان لشکر ۲۷ تحت فرماندهی شهید همت از افتخارات هشت سال دفاع مقدس محسوب می‌شود و هیچ وقت از اذهان پاک نخواهد شد.
شهادت
عملیات خیبر در سوم اسفند سال ۱۳۶۲ آغاز شد. این عملیات در مناطق هور الهویزه و زید انجام شد. شهید همت در جریان عملیات خیبر به برادران گفته بود: «باید مقاومت کرده و مانع از بازپس‌گیری مناطق تصرف شده، توسط دشمن شد. یا همه این‌جا شهید می‌شویم و یا جزیره مجنون را نگه می‌داریم.» هنگامی که ایشان در حال مقاومت در برابر حمله‌های عراق بودند، زمانی که برای بررسی وضعیت جبهه به جلو رفته بودند بر اثر اصابت گلولهٔ توپ در نزدیکی ایشان، در غروب ۱۷ اسفند ۱۳۶۲ در محل تقاطع جاده‌های جزایر مجنون شمالی و جنوبی سر از بدنشان جدا شد و به همراه معاونش، شهید اکبر زجاجی، به درجه شهادت نائل شدند.
یکی از فرماندهان عراقی درباره مقاومت جانانه همت و یارانش گفته بود: ما آنقدر آتش بر جزایر مجنون فرو ریختیم و آنچنان آنجا را بمباران شدید نمودیم که از جزایر مجنون جز تلی از خاکستر چیز دیگری باقی نیست!.
پیکر ایشان به اصرار خانواده‌شان در شهر محل تولدش و کنار امامزاده شاهرضا به خاک سپرده شد. همچنین سنگ مزاری به یادبود ایشان در قطعه ۲۴ ردیف ۷۷ شماره ۵۲۴ بهشت زهرا نصب شده است.
سخن پایانی
عارفی وارسته، ایثارگری سلحشور و اسوه‍ای برای دیگران بود که جز خدا به چیز دیگری نمی اندیشید و به عشق رسیدن به هدف متعالی و کسب رضای خدا و حضرت احدیت، شب و روز تلاش میکرد و سخت‍ترین و مشکل‍ترین مسؤولیت های نظامی را با کمال خوشرویی و اشتیاق و آرامش خاطر می‍پذیرفت.
سردار رحیم صفوی درباره شهید محمد ابراهیم همت چنین میگوید :
« او انسانی بود که برای خدا کار میکرد و اخلاص در عمل از ویژگی‍های بارز اوست. ایشان یکی از افراد درجه اولی بود که همیشه مأموریت های سنگین برعهده اش قرار داشت. حاج همت مثل مالک اشتر بود که با خضوع و خشوعی که درمقابل خدا و در برابر دلاورمردان بسیجی داشت، درمقابله با دشمن همچون شیری غرّان از مصادیق « اشداء علی الکفار، رحماء بینهم» بود. همت کسی بود که برای این انقلاب همه چیز خودش را فدا کرد و از زندگیش گذشت. او واقعاً به امرولایت اعتقادکامل داشت و حاضر بود در این راه جان بدهد، که عاقبت هم چنین کرد. همیشه سفارش میکرد که دستورات را باید موبه‍مو اجرا کرد. وقتی دستوری هرچند خلاف نظرش به وی ابلاغ میشد، از آن دفاع میکرد. ابراهیم از زمان طفولیت، روحی لطیف،عبادی و نیایشگر داشت. »