چه ساچمه‌ ای انتخاب کنیم؟

انواع ساچمه‌ تفنگ بادی

انتخاب ساچمه تفنگ بادی یکی از دغدغه‌های هر تیرانداز است، چرا که با توجه به طیف وسیع ساچمه‌ها چه از لحاظ ظاهر و چه از لحاظ وزن وجنس گزینه‌های بسیار زیادی پیش روی مصرف‌کننده خواهد بود که این امر موجب پیچیدگی انتخاب ساچمه شده است و حتی در آخر ممکن است به انتخاب درست و کارآمد منجر نشود!

درابتدا باید هدف خود از تیراندازی را مشخص کرد؛ باید توجه داشت و تعیین نمود که قرار است با ساچمه چه کاری را انجام بدهیم و به دنبال چه هدفی هستیم؛ هدف‌زنی، شکار، تخریب، نفوذ، برد بیشتر و …

حال به معرفی و بررسی انواع ساچمه می‌پردازیم:

ساچمه‌های سرتخت

ساچمه‌های سرتخت از جمله انتخاب‌های معمول برای تیراندازی به اهداف هستند.

این ساچمه‌ها دارای سری تخت می‌باشند که در تارگت یا سیبل اثر و سوراخ قابل رویتی ایجاد می‌کند. ساچمه‌های سرتخت برای استفاده‌ی روزانه بسیار مناسب هستند و اکثر تیراندازان حرفه‌ای در مسابقات تیراندازی از آن‌ها استفاده می‌کنند.

بعضی از شکارچیان تصور می‌کنند که ساچمه‌های سرتخت بهتر ازساچمه‌های سرگنبدی و نوک‌تیز برروی حیوانات کوچک‌جثه عمل می‌کنند که این تصوری بسیار غلط است و به‌هیچ‌وجه پیشنهاد به این کار نمی‌شود.

نکته‌ی مهم:

ساچمه‌های سرتخت مطلقا برای شکار طراحی نشده‌اند و از کمترین میزان اثرگذاری و نفوذپذیری در اجسام سخت برخوردار هستند، لذا به‌طور اخلاقی و منطقی پیشنهاد می‌شود اصلا از ساچمه‌های سرتخت در مبحث شکار استفاده نگردد.

همچنین این نوع ساچمه‌ها از ایرودینامیک ضعیعی رنج می‌برند که موجب افت بیشتر ساچمه در فواصل بالا می‌گردد.

ساچمه‌ های نمونه: RWS R۱۰، H&N FINALE MATCH

ساچمه‌ های سرگنبدی

ساچمه‌های سرگنبدی مناسب‌ترین ایرودینامیک را درمیان انواع ساچمه دارند. این بدان معناست که افت این ساچمه‌ها در فواصل بالا بسیار کمتر از بقیه‌ی ساچمه‌ها می‌باشد. ساچمه‌های سرگنبدی به دلیل قدرت بیشتر نسبت به ساچمه‌های سرتخت طراحی شدند، همچنین ساچمه‌های سرتخت در فواصل بالا و بر اثر وزش باد، دقت و اثربخشی خود را به‌دلیل نوسانات حاصله از دست می‌دهند.

این ساچمه‌های سرگنبدی از یک نوع رفتار و رویه‌ی مشخص برخوردار هستند که می‌توانند قدرت زیادی را در هنگام برخورد به اجسام منتقل و قدرت اولیه شلیک را در فواصل بالا تا حد زیادی حفظ کنند.

نکته‌ی مهم:

ساچمه‌های سرگنبدی از افت کمتری نسبت به ساچمه‌های نوک‌تیز برخوردار می‌باشند ولی باید توجه داشت این ساچمه‌ها منحصرا برای شکار طراحی نشده‌اند. این بدان‌معناست که عملکرد و تخریب ساچمه‌های سرگنبدی کاملا در گرو قدرت تفنگ بادی مورد استفاده می‌باشد و درصورت قدرتمند بودن سلاح از اثربخشی بالایی برخوردار هستند.

همچنین ذکر این نکته حائز اهمیت است که با افزایش وزن ساچمه‌های سرگنبدی، میزان افت ساچمه در فواصل بالا بیشتر می‌شود، پس بهتر است میان وزن ساچمه و قدرت سلاح تناسب را رعایت نمود.

ساچمه‌های نمونه: ایرآرمز ۱۶گرین، بیژن ۱۸گرین

ساچمه‌ های نوک‌تیز

ساچمه‌های نوک‌تیز برای نفوذ بیشتر در اجسام طراحی و تولید شده‌اند. این ساچمه‌ها برای شکار در فواصل نه‌چندان دور بهترین گزینه می‌باشند چرا که قابلیت نفوذ در پوست و پوشش‌های ضخیم را دارند. همچنین ساچمه‌های نوک‌تیز از مزایای ایرودینامیکی ساچمه‌های سرگنبدی برخوردار هستند ولی طبیعتا این امر در آن‌ها به اندازه‌ی ساچمه‌های سرگنبدی چشمگیر نمی‌باشد.

ساچمه‌های نوک‌تیز نسبت به سرگنبدی‌ها از عملکرد بهتری در تفنگ‌های بادی ضعیف برخوردار هستند. آن‌ها معمولا سبک‌تر از سرگنبدی‌ها هستند و به دلیل نفوذ بیشترشان برای تفنگ بادی های ضعیف‌تر مناسب‌تر می‌باشند.

ساچمه‌های نمونه: جی‌اس‌بی استراتون، H&N اشپیتزکوگل

ساچمه‌های هالوپوینت

هنگام شلیک این ساچمه‌ها با تفنگ های بادی قدرتمند، باید انتظار بیش‌ترین تخریب را از شلیک خود داشت. همانند گلوله‌های هالوپوینت، ساچمه‌های هالوپوینت نیز برای تخریب طراحی شده‌اند. قائدتا از این ساچمه‌ها نباید برای هدف‌زنی استفاده کرد چرا که ساچمه‌های هالوپوینت برای شکار بی‌نظیر هستند.

هالوپوینت‌ها برای دستیابی به سرعت بیشتر، معمولا کمی سبک‌تر از ساچمه‌های سرتخت تولید می‌شوند که هنگام برخورد با هدف به سرعت انرژی را تخلیه کرده و موجب جراحت بیشتر در شکار می‌شوند.

اگر قصد شکار در فواصل بالا را دارید و یا تفنگ بادی شما از قدرت بالایی برخوردار نیست، پیشنهاد می‌شود به‌ترتیب از ساچمه‌های سرگنبدی برای فواصل بالا و نوک‌تیز برای قدرت‌های کم استفاده کنید.

ساچمه‌های نمونه: H&N باراکودا هانتر، بنجامین دیسکاوری

ساچمه‌ های هایبرید – HYBRID

ساچمه‌ های هایبرید ویژگی‌های مثبت چند نوع ساچمه را با هم ترکیب کرده و در یک ساچمه به تیرانداز ارائه می‌دهند. برای مثال شرکت کراسمن ساچمه‌ی هالوپوینتی طراحی کرده است که دارای نوکِ تیزی در میان فرو رفتگی هالوپوینت می‌باشد. این نوع طراحی نفوذ بیشتر به همراه تخریب را برای تیرانداز به ارمغان می‌آورد.

ساچمه‌های نمونه: H&N هانتر اکستریم، کراسمن دسترویر

ساچمه‌ های استوانه‌ای

ساچمه‌های استوانه‌ای غالبا به شکل گلوله طراحی می‌شوند و از وزن بالایی برخوردار هستند. این بدان معناست که این ساچمه‌ها از قدرت اثربخشی و تخریب بالاتری نسبت به بقیه‌ی ساچمه‌ها برخوردار هستند اما باید توجه داشت که این وزن بالای این ساچمه‌ها و همچنین طول بیش از ۱سانتی‌متر آن‌ها برای هر نوع تفنگ بادی مناسب نمی‌باشد.

ساچمه‌های نمونه: H&N پایل درایور، H&N رابیت مگنوم II

از انواع دیگر ساچمه‌ها می‌توان به ساچمه‌های گرد اشاره کرد که اکثرا در کالیبر 4.5 تولید می‌شوند. همچنین به دیگر انواع ساچمه‌ها نیز اشاره کرد که در این میان باید به ساچمه‌های سربی با نوکی از جنس متفاوت اشاره کرد. این ساچمه‌ها به دلیل استفاده از سرامیک، برنج، فولاد و ..‌. دارای تخریب و نفوذ بیشتری نسبت به ساچمه‌های تمام سربی می‌باشند. باید توجه داشت در این موارد حتما از ساچمه‌های باکیفیت استفاده شود چرا که ترکیب‌های غیرسربی برای خانکشی تفنگ بادی چندان مناسب نمی‌باشند اما درصورت استفاده از ساچمه‌های باکیفیت و تولیدات برندهای معروف جهانی، جای هیچ نگرانی از این بابت باقی نخواهد ماند.

ساچمه‌های نمونه: H&N هورنت، جی‌اس‌بی پلی مگ، EXAX

و در آخر باید گفت انتخاب با شماست

اگر خواستار تیراندازی درست و اصولی هستید، باید ساچمه‌ی درست و مناسب را انتخاب کنید. قابل ذکر است طیف وسیع ساچمه‌های تولیدی و همچنین انواع مختلف تفنگ های بادی با قدرت‌ها و ویژگی‌های متفاوت کار را برای ارائه‌ی یک بهترین پیشنهاد سخت کرده است و امر انتخاب ساچمه‌ی درست چیزی نیست که تنها با مطالعه‌ و تئوری به دست آید؛ باید حتما آزمون و خطا را در این مقوله مدنظر قرار داد چرا که تجربه بهترین معیار و فاکتور در انتخاب‌های بعدی می‌باشد.

با تمام این اوصاف پیشنهاد هانت‌شاپ، خرید و استفاده از ساچمه‌های سرتخت برای هدف‌زنی، ساچمه‌های نوک‌تیز برای شکارهای نزدیک و ساچمه‌های سرگنبدی برای تیراندازی در فواصل دور می‌باشد. این ترکیب تمامی نیازهای معمولی یک تیرانداز در تیراندازی و شکار را پاسخگو می‌باشد.